Các biến số

by Kinh Nguyen

Cần xác định các biến số có liên quan trong dự án nghiên cứu đang thiết kế. Bốn loại biến số quan trọng trong nghiên cứu gồm

1. Các biến số độc lập: các biến số được kiểm soát hoặc xử lý trong một nghiên cứu để xem có ảnh hưởng khác biệt gì của các biến số này lên những biến số được đề xuất là có phụ thuộc vào chúng.

   Biến số này còn được gọi là nguyên nhân, đầu vào, yếu tố nguy cơ, đặc tính, thuộc tính, yếu tố quyết định

2. Biến số phụ thuộc: là các biến số mà sự thay đổi của nó là kết quả của các mức độ hoặc liều lượng của các biến số độc lập.

   Biến số này có thể gọi dưới các tên như ảnh hưởng, kết cuộc, hậu quả, bệnh lý

3. Các biến số gây nhiễu hay biến số trung gian: là các biến số cần được nghiên cứu vì chúng có thể ảnh hưởng hoặc “gây nhiễu” ảnh hưởng của biến số độc lập trên biến số phụ thuộc. Ví dụ trong nghiên cứu ảnh hưởng của sởi (biến số độc lập) lên tỷ suất tử vong trẻ em (biến số phụ thuộc), trình trạng dinh dưỡng của trẻ có thể đóng vai trò một là biến số trung gian.

4. Các biến số nền: là các biến số thường có liên quan khi nghiên cứu trong một nhóm hoặc một dân số mà cân được xem xét đưa vào nghiên cứu. Ví dụ như giới, tuổi, chủng tộc, học vấn, tình trạng hôn nhân và xã hội

Mục tiêu của nghiên cứu thường là để xác định ảnh hưởng của sự thay đổi ở một hoặc nhiều biến số độc lập trên một hoặc nhiều biến số phụ thuộc. Ví dụ một nghiên cứu có thể hỏi “Liệu sử dụng chất uống có cồn (biến số độc lập) có ảnh hưởng lên sự phát triển loét dạ dày (biến số phụ thuộc)?”

Một số biến số nhất định là không dễ để xác định. Các đặc tính để xác định các biến số này phải được định nghĩa rõ ràng cho mục đích nghiên cứu. Trong giai đoạn lên kế hoạch, các biến số trong nghiên cứu cần được xác định rõ ràng và phương pháp đo lường cũng như đơn vị đo lường cần được chỉ rõ.